top

 

Artykuły
Banknoty wycofane z obiegu

Zobacz najnowsze informacje na temat wycofanej waluty w serwisie news.notafilia.pl

Banknoty obiegowe (a także monety) mogą zostać wycofane z obiegu w z różnych przyczyn:
- zniszczenia;
- emisji nowej serii banknotów lub pojedynczych nominałów;
- wymiany pieniędzy;
- denominacji;
- bezpieczeństwa;
- przyczyn ekonomicznych.
Bardzo często kilka przyczyn występuje równocześnie. Przestają być (z czasem) prawnym środkiem płatniczym, zyskując wartość kolekcjonerską. Wycofane banknoty można bezterminowo wymieniać w banku centralnym emitenta (banki centralne nie wymienią walut innych krajów) lub ustala się graniczny termin takiej operacji - np. polski złoty sprzed denominacji mógł być wymieniany w NBP na nowe pieniądze do końca 2010 r. Banknoty wycofane są (powinny być) niszczone.

Zniszczony banknot. Banknot zniszczony, z powodu niewłaściwego użytkowania lub zdarzeń losowych, jest wycofywany z obiegu. Następuje to zwykle w przypadku wykrycia podczas przyjmowania, sortowania, oceny w kasie banku. Posiadacz takiego banknotu, który stan budzi niepokój, może samodzielnie zgłosić się do banku i wymienić na niezniszczony. Zasady wymiany zniszczonych pieniędzy są w miarę podobne w różnych państwach - w większości opis procedury znajduje się na stronach emitenta.

Emisja nowej serii. Nowa seria, jest emitowana głównie z powodu potrzeby wprowadzenia nowocześniejszych zabezpieczeń przed fałszerstwem. Stara seria, lub konkretny nominał, może zostać w obiegu bezterminowo (wycofanie z obiegu następuje samoistnie); najczęściej jednak zostaje wycofana w określonym czasie; Nowa emisja może też być podyktowana przyczynami technicznymi - dostosowanie wymiarów banknotu do urządzeń - np. bankomatów, liczarek banknotów.

Wymiana pieniędzy. Potrzeba wymiany może być podyktowana różnymi czynnikami: zmiana ustrojowa państwa (np. polski złoty); denominacja (np. polski złoty); zastąpienie waluty narodowej inną (np. korona słowacka).

Przyczyny ekonomiczne. Przestaje być opłacalne drukowanie niskich nominałów. W ich miejsce wprowadza się monety. Banknot taki może pozostać w obiegu do samoistnego wycofania z obiegu, wymieniony w banku, lub wycofany w określonym czasie.

Są kraje, w których nie wycofuje się banknotów. Wszystkie emisje (od określonej lub nieokreślonej daty) są prawnym środkiem płatniczym - np. wszystkie banknoty dolara amerykańskiego od 1861 r. są prawnym środkiem płatniczym.

Jak sprawdzić, czy posiadany banknot nie został wycofany z obiegu? do kiedy i gdzie można go wymienić?
- najprościej sprawdzić to na stronie banku centralnego emitenta;
- skorzystać z publikacji dostępnych na stronie NBP;
- wycofane pieniądze można wymienić (bez dodatkowych kosztów) w bankach centralnych. Jeżeli nie mamy takiej możliwości można skorzystać z firm (kantory) skupujących takie waluty. Jednak jest to mało opłacalne, a można wręcz stracić duże pieniądze w przypadku posiadania wartościowego (w dobrym stanie) nominału

Przykład informacji o banknotach wycofanych, dostępnych w publikacjach NBP

B/w - banknot wycofany
- Australia; z określonym terminem wycofania z obiegu i graniczną datą wymiany
- Dania; bez określonych terminów
- Estonia; jako przykład wymiany waluty na euro

- źródło: NBP


Tekst własny, uzupełniony o informacje z:
NBP